(Báo Lý Sơn) – Hàng trăm năm nay, ngư dân Lý Sơn mỗi lần đi đánh bắt hải sản ở quần đảo Hoàng Sa đều tranh thủ lên đảo đem cát về bỏ vào bát hương trên bàn thờ tổ tiên vào mỗi dịp Tết cổ truyền.
Việc làm này là cách họ ngưỡng vọng, tưởng nhớ các bậc tiền nhân đã hy sinh khi giong thuyền ra giữ đảo Hoàng Sa.
Cát Hoàng Sa chứa hồn cốt cha ông…
Các thế hệ ngư dân Lý Sơn ngày nay hầu hết là con cháu của các bậc tiền nhân ra Hoàng Sa từ hàng trăm năm trước, nên trong tâm tưởng của họ những hạt cát từ Hoàng Sa có một phần xương thịt của người đi trước. Cát Hoàng Sa khác với cát trong đất liền. Đó là những hạt cát trắng, mịn, tinh khiết. Mỗi hạt cát dường như có sự kết dính với nhau, nhưng khi đổ ra bát hương thì mịn màng.
Lão ngư Nguyễn Quốc Chinh – Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá xã An Hải cho biết: “Cát Hoàng Sa đặc biệt lắm! Chỉ nhìn, chúng tôi cũng phân biệt được chứ chưa cần cầm trên tay. Ấy là những hạt cát trắng, mịn và đặc biệt là rất nặng, nặng hơn cát vàng. Ngư dân chúng tôi tin nó chứa hồn cốt cha ông mình nên mới nặng như vậy.
Ngư dân Lý Sơn thuộc ngư trường, biển đảo Hoàng Sa như lòng bàn tay. Quần đảo Hoàng Sa là mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc, là ngư trường truyền thống, là nơi chúng tôi neo tàu trú bão, tránh gió hằng năm. Cho nên, ngư dân Lý Sơn chưa bỏ Hoàng Sa ngày nào, chúng tôi luôn nhắc nhau phải thường xuyên ra Hoàng Sa để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo này”.
Cũng theo lão ngư Nguyễn Quốc Chinh, vào mỗi dịp Tết, các gia đình ở Lý Sơn đều sửa soạn bàn thờ, thay cát trong các bát hương. Cát ấy nhất định phải là cát Hoàng Sa. Dù vật đổi sao dời, nhưng ngư dân Lý Sơn không bỏ tập tục này.
Gian khó vẫn không chùn bước
Chỉ lên bàn thờ nghi ngút khói hương trong ngày giỗ cha, ngư dân Nguyễn Văn Hải, ở thôn Đông, xã An Hải nói: “Tất cả các bát hương trên bàn thờ tổ tiên của gia đình tôi và anh em trong dòng họ đều dùng cát Hoàng Sa. Mỗi khi đi đánh bắt ở Hoàng Sa, nếu có điều kiện chúng tôi lấy đem về nhiều cát hơn.
Ngày 17.1.2016, nhiều đại biểu xúc động khi chứng kiến ông Nguyễn Quốc Chinh, đại diện cho các nghiệp đoàn nghề cá mang những lọ cát mà ngư dân Lý Sơn lấy từ quần đảo Hoàng Sa đem về trao cho các vị đại biểu, đổ vào vị trí đặt viên đá đầu tiên xây dựng “Khu tưởng niệm nghĩa sĩ Hoàng Sa” tại núi Thới Lới (Lý Sơn).
Tại lễ đặt viên đá, các đại biểu trân trọng bê những chiếc bình đựng những hạt cát Hoàng Sa đổ vào chân viên đá đầu tiên. Việc làm này thể hiện lòng biết ơn của người dân Lý Sơn nói riêng và nhân dân cả nước nói chung, với bao thế hệ người đã khuất ở Hoàng Sa cho Tổ quốc trường tồn.
HƯƠNG MINH
